Czy możemy zrezygnować z zakupu na raty?

[#1]

Zakupy ratalne są nierzadko kołem ratunkowym w nagłych wypadkach. Czasami bywają koniecznością, a niekiedy naszym optymalnym wyborem. Niezależnie od okoliczności, powinniśmy znać podstawowe zasady i pamiętać o naszych uprawnieniach. Co warto wiedzieć o zakupach na raty?

Zakupy na raty, czyli co się pod tym kryje?

Wychodząc ze sklepu z wymarzonym laptopem i harmonogramem spłaty rat raczej nie zastanawiamy się nad charakterem zawartej umowy. Tymczasem zawarliśmy dwie umowy – umowę sprzedaży i umowę o kredyt wiązany. Dzięki umowie sprzedaży mamy nowy komputer, dzięki umowie o kredyt wiązany – spłacamy cenę towaru w ratach. Innymi słowy kredyt wiązany to nic innego, jak umowa o kredyt konsumencki zawarta w celu sfinansowania zakupu konkretnego towaru. Środki pochodzące z kredytu są przeznaczone na zakup wskazanego w umowie produktu lub też usługi. Zdarza się, że sprzedawca występuje jednocześnie w roli kredytodawcy – nie tylko sprzedaje nam towar albo usługę, ale i udziela kredytu. Takie sytuacje nie zdarzają się jednak często. Umowa kredytu zawierana jest na ogół z instytucją kredytową, np. bankiem. W tym przypadku zawieramy umowy z dwoma różnymi przedsiębiorcami: umowę sprzedaży – ze sprzedawcą oraz umowę kredytu - z bankiem lub firmą pożyczkową.   

Czy można zrezygnować z płatności ratalnej?

Zdarza się, że decyzję o kupnie nowego telewizora na raty podejmujemy pochopnie, pod wpływem emocji. Po przeanalizowaniu warunków umowy i podsumowaniu wszystkich za i przeciw, dochodzimy do wniosku, że stary telewizor prezentuje się nie najgorzej, a kredytu wcale nie potrzebujemy. Co możemy zrobić? Od umowy o kredyt konsumencki możemy odstąpić w ciągu 14 dni od daty zawarcia umowy bez podawania przyczyny. Także bez względu na to, gdzie i w jaki sposób zawarliśmy umowę oraz jaki towar chcieliśmy kupić. Jednak nie jest to równoznaczne z możliwością zwrotu samego towaru. Jak pamiętamy, zawarliśmy dwie umowy - nie tylko umowę kredytową, ale także umowę sprzedaży.

W jaki sposób można odstąpić od umowy kredytowej?

Jeśli postanowiliśmy zrezygnować z płatności ratalnej, wystarczy złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy o kredyt konsumencki – najlepiej na piśmie. Możemy złożyć je osobiście lub przesłać drogą pocztową. Wzór takiego oświadczenia powinniśmy otrzymać od samego kredytodawcy. Pamiętajmy, by gotowy formularz nie tylko uzupełnić, ale i podpisać. Do zachowania terminu na odstąpienie od umowy wystarczy wysłanie pisma przed upływem 14 dni. Nie jest zatem istotna data doręczenia, a data wysłania. W trosce o własne dobro zachowajmy kopię pisma wraz z potwierdzeniem jego złożenia lub nadania.

Czy odstąpienie od umowy kredytu wiąże się z kosztami?

Odstąpienie od umowy kredytu konsumenckiego nie wiąże się z żadną dodatkową płatnością. Instytucja kredytowa nie może bowiem pobierać opłaty za odstąpienie od umowy. To oznacza, że niedozwolone jest naliczanie jakichkolwiek opłat przygotowawczych, wstępnych, opłat za przygotowanie czy też rozpatrzenie wniosku kredytowego. Chociaż rezygnacja z kredytu nie wiąże się z żadną dodatkową opłatą, nie jest całkowicie darmowa. Kosztem na jaki musimy się przygotować są odsetki, liczone od dnia wypłaty kredytu do dnia jego spłaty. Kwotę kredytu wraz z odsetkami należy zwrócić niezwłocznie, w maksymalnym terminie 30 dni od daty odstąpienia od umowy. Kredytodawca może także domagać się zwrotu opłat na rzecz administracji publicznej oraz notarialnych, o ile zostały poniesione. Inne opłaty nie mogą być pobierane.

Czy sprzedawca musi przyjąć zwrot towaru kupionego na raty?

Możemy odstąpić od umowy o kredyt konsumencki bez względu na sposób jej zawarcia. Inaczej kształtuje się prawo do odstąpienia od umowy sprzedaży. To, czy mamy prawo do zwrotu towaru (odstąpienia od umowy sprzedaży) zależy od tego, gdzie ten towar kupiliśmy. Mamy różne uprawnienia w zależności od tego czy towar kupiliśmy w normalnym lokalu handlowym, czy też na odległość (np. z katalogu wysyłkowego, w sklepie internetowym) lub poza lokalem przedsiębiorstwa.

Kupując towar w lokalu handlowym nie mamy zagwarantowanego prawa do jego zwrotu. Czyli kupując np. lodówkę w sklepie stacjonarnym nie możemy po dokonaniu zakupu rozmyślić się i oczekiwać, że sklep przyjmie od nas z powrotem zakupiony towar. Sprzedawca może, ale nie musi przyjmować zwrotu pełnowartościowego produktu – zależy to wyłącznie od jego dobrej woli i zasad zwrotu, które sam ustanowił. W przypadku, gdy zwroty nie są możliwe odstąpienie od umowy o kredyt powoduje zatem, że za kupiony towar musimy zapłacić z własnej kieszeni.

Kiedy możemy zwrócić towar kupiony na raty?

W przypadku towarów kupionych na odległość (np. z katalogu wysyłkowego, w sklepie internetowym) lub poza lokalem przedsiębiorstwa (np. popularne pokazy w hotelach), możemy zwrócić towar bez podawania przyczyny. Mamy tzw. prawo do namysłu w ciągu 14 dni od daty otrzymania towaru. Jeśli zmienimy zdanie, możemy odstąpić od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość. Wystarczy, że w ciągu wspomnianych 14 dni wyślemy do sprzedawcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy, a następnie odeślemy towar. Co więcej, odstąpienie od umowy sprzedaży skutkuje także odstąpieniem od umowy kredytu, a sprzedawca ma obowiązek poinformować instytucję kredytową o naszym odstąpieniu. Nie musimy więc odrębnym pismem odstępować od umowy kredytowej. Z ostrożności możemy natomiast sami powiadomić bank czy też firmę pożyczkową, że skorzystaliśmy z prawa do odstąpienia od umowy i zrezygnowaliśmy z zakupu.

Podsumowując:

• mamy prawo do odstąpienia od umowy o kredyt konsumencki bez podawania przyczyny w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy;
• możemy odstąpić od umowy kredytowej bez względu na sposób jej zawarcia - oświadczenie o odstąpieniu od umowy kredytu najlepiej złożyć na piśmie;
• robiąc zakupy w lokalu handlowym nie mamy ustawowego prawa do zwrotu niewadliwego towaru, sprzedawca nie musi przyjąć zwrotu towaru, jeśli go nie przyjmie to oznacza, że po odstąpieniu od umowy kredytowej za zakupy płacimy z własnej kieszeni;
• możemy zwrócić towar kupiony poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość, o ile w ciągu 14 dni od daty otrzymania produktu poinformujemy sprzedawcę o rezygnacji z zakupu;
• odstąpienie od umowy sprzedaży zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub poza lokalem skutkuje jednoczesnym odstąpieniem od umowy kredytu.

Podstawa prawna: art. 53 i art. 54 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim.

Źródlo zdjęcia: fotolia.com