9 finansowych postanowień noworocznych

[#1]

Początek nowego roku to czas, kiedy wiele osób przygotowuje listę postanowień na nadchodzące dwanaście miesięcy. Wyznaczane cele najczęściej dotyczą polepszenia jakości życia i zdobycia nowych umiejętności lub doświadczeń: zdrowiej się odżywiać, zwiększyć aktywność fizyczną, rzucić nałogi, zacząć naukę języka, odbyć konkretną liczbę podróży czy przeczytać określoną liczbę książek… Zobaczmy, co w 2024 roku można i warto poprawić także w sferze finansów osobistych.

W 2024 roku planuję:

1. Policzyć wartość osobistą netto

Wartość osobista netto to ogromnie przydatne narzędzie do sprawdzania swojej aktualnej sytuacji materialnej. Aby uzyskać ten wskaźnik, wystarczy, że przeprowadzisz bardzo proste równanie i od zsumowanej wartości wszystkich swoich aktywów (tego, co masz) odejmiesz sumę wszystkich swoich zobowiązań (tego, co jesteś winny). Zmierzenie wartości osobistej netto pozwoli Ci się zorientować, w jakim naprawdę miejscu i momencie jesteś:

• czy Twoja kondycja finansowa jest dobra czy zła;
• czy wychodzisz na plus czy na minus;
• czy realnie bogacisz się czy ubożejesz;
• czy Twój styl życia jest adekwatny do zarobków czy może żyjesz ponad stan.

2. Przygotować domowy budżet

Przejęcie prawdziwej kontroli nad swoimi pieniędzmi wymaga stworzenia dla nich planu: miesięcznego, kwartalnego, rocznego. Kluczowe jest zarządzanie dochodem w taki sposób, by środki wystarczyły Ci na pokrycie wydatków we wszystkich najważniejszych obszarach. Możesz wesprzeć się tutaj jedną z popularnych metod budżetowania: 50/30/20, 70/20/10, 80/20, tzw. „pieniądze w kopercie” lub japońskim kakeibo. Właściwie każdy z tych systemów bazuję na podzieleniu rozchodów na kilka kategorii, na przykład: podstawowe koszty utrzymania, zachcianki/przyjemności i oszczędzanie/inwestowanie. Opracowanie domowego budżetu i konsekwentna jego realizacja spowodują, że zaczniesz gospodarować zarobkami świadomie i uważnie, a gotówka przestanie przeciekać Ci przez palce. Dzięki budżetowi możesz zwiększyć swój finansowy komfort i bezpieczeństwo bez nadmiernych wyrzeczeń - tnąc koszty tam, gdzie jest to najmniej dotkliwe.

3. Wytyczyć cele oszczędnościowe

Samo ograniczenie wydatków nie wystarczy, by rzeczywiście oszczędzać. Każda wydzielona z budżetu kwota po pierwsze powinna mieć swoje przeznaczenie, a po drugie trafić w jakieś wyraźnie odseparowane od pozostałej puli miejsce, na przykład na subkonto oszczędnościowe. Zdecyduj, czy te konkretne środki odkładasz na krótko- czy długoterminowy cel – czy pójdą one na emeryturę, wkład własny na mieszkanie, samochód, wakacje, a może laptopa – i umieść je w zarezerwowanym dla tej właśnie roli przedziale. Wskazywanie celów oszczędnościowych i dywersyfikacja portfela zwiększa motywację i podnosi efektywność gromadzenia pieniędzy. 

4. Zbudować „poduszkę finansową”

Warto, żeby wśród Twoich celów oszczędnościowych na 2024 rok znalazło się także (a może nawet przede wszystkim) stworzenie tzw. funduszu awaryjnego. Finansowa poduszka bezpieczeństwa zazwyczaj budowana jest w bezpiecznych i mało zmiennych instrumentach: na rachunku bieżącym, oprocentowanym koncie oszczędnościowym, krótkoterminowej lokacie czy obligacjach. Zadaniem odkładanych tam środków jest ochrona przed utratą płynności w sytuacjach kryzysowych, czyli w przypadku zwolnienia z pracy, choroby, wypadku lub innych nieprzewidzianych wydarzeń.

5. Zautomatyzować oszczędzanie

Oszczędzanie wymaga systematyczności, ale nawyk regularnego odkładania choćby niewielkich kwot wcale nie jest taki łatwy do wypracowania. W 2024 roku zacznij więc korzystać tutaj z pomocnych rozwiązań bankowych. Może ustawić zlecanie stałego przelewu z konta osobistego na konto oszczędnościowe (najlepiej na początku miesiąca lub zaraz po tym, gdy zwykle otrzymujesz pensję) i/lub założyć Smart Savera, dzięki któremu zaokrąglenie kwoty transakcji lub ustalony procent od kwoty transakcji będzie trafiał z Twojego konta osobistego na subkonto oszczędnościowe. Oszczędzanie przy pomocy takich „końcówek” jest praktycznie nieodczuwalne w domowym budżecie, a z czasem może przełożyć się na uzbieranie całkiem znaczącej sumy.

6. Rozprawić się z własnym „efektem latte”

Zdiagnozowane i opisane przez Davida Bacha zjawisko polega na niekontrolowanym, rutynowym wydawaniu pieniędzy na małe, codzienne przyjemności: kawę na mieście, używki, słodkie przekąski, lunche z dowozem itp. W skali roku takie niepozorne zakupy uszczuplają budżet nawet o kilka tysięcy złotych. Na pewno masz coś, z czego w tym roku możesz bez żalu zrezygnować - coś, co wcale nie przynosi Ci już radości, a jest jedynie zbędnym (nierzadko szkodliwym) nawykiem.

7. Uporządkować swoje długi

Zacznij od upewnienia się, że wszystkie swoje zobowiązania spłacasz w terminie. Jeśli masz problemy z opłacaniem rat na bieżąco, pomyśl o kredycie konsolidacyjnym, który zmniejszy Twoje miesięczne obciążenie. Gdy w minionych latach zdarzyło Ci się wziąć tzw. „zły kredyt” – a więc udzielony przez niezbyt godną zaufania instytucję, z bardzo wysokim oprocentowaniem i nieznanym Ci całkowitym kosztem – dąż do wyjścia z tego zadłużenia w pierwszej kolejności.

8. Poszerzyć wiedzę o inwestowaniu i zacząć to robić

W 2024 roku pora już rozstać się z przekonaniem, że inwestowanie zarezerwowane jest tylko dla ludzi bogatych i z wąską, specjalistyczną wiedzą. Przygodę z inwestowaniem można zacząć już od niewielkich, nawet rzędu 100 złotych miesięcznie, kwot. Na początek warto jednak trzymać się paru niezbędnych zasad:

1. Inwestuj wyłącznie z regulowanymi podmiotami - zapewni Ci to legalność i transparentność działania.
2. Wyodrębnij ze swojego budżetu kwotę  na inwestycje; pozostawiając środki na nieprzewidziane wydatki.
3. Zastanów się, jaki sposób inwestowania Ci odpowiada. Innymi słowami: czy Twoja wiedza i czas, jaki możesz poświęcić na dokonywanie analiz inwestycyjnych, pozwalają Ci na bezpośrednie inwestycje, czy wolisz inwestować poprzez fundusze inwestycyjne, a może potrzebujesz doradztwa inwestycyjnego? Oferta inwestycji jest bardzo szeroka, dopasuj formę inwestycji do swoich możliwości, nie odwrotnie.
4. Sprawdź, jakim typem inwestora jesteś. Czy szukasz ostrożnych inwestycji, czy preferujesz dynamiczne inwestowanie, czy raczej szukasz inwestycji o umiarkowanym ryzyku? W tym celu pomocne są ankiety inwestycyjne, przez które sprawdzisz między innymi ryzyko, jakie możesz zaakceptować, ustalisz horyzont swojej inwestycji oraz cel inwestycyjny.
5. Jeśli wybrałeś usługę doradztwa, to posiadasz gotową rekomendację dopasowaną do Twoich potrzeb. A w pozostałych przypadkach przed Tobą jest już krótka lista konkretnych rozwiązań inwestycyjnych – przeanalizuj te rozwiązania (sprawdź emitentów, wyniki, polityki inwestycyjne, aktywa bazowe).
6. Zbuduj swój portfel inwestycyjny, pamiętając o nadrzędnej zasadzie – dywersyfikacji.
7. Kontrola - cyklicznie kontroluj swój portfel i przeprowadzaj analizę. Z jednej strony nie ulegaj emocjom, bo krótkotrwałe zmienności rynkowe są normalne, ale z drugiej strony odświeżaj swój portfel, jeśli dana inwestycja nie rokuje osiągnięciem zysku.
8. Pamiętaj, że Ty jako inwestor również się zmieniasz, zmienia się Twoje doświadczenie oraz cele inwestycyjne. 

9. Zwiększyć zarobki

Na koniec rzecz prawdodpobnie najtrudniejsza. By podnieść swoje dochody, masz zasadniczo trzy opcje:

• Zmienić pracę lub przejść „na swoje” - statystki pokazują, że zmiany pracodawcy z reguły jest opłacalna. 
• Poprosić o podwyżkę - liczyć się będą konkretne dokonania zawodowe, nie argumenty osobiste; ważne jest także właściwe wyczucie chwili, dobre przygotowanie do rozmowy i pozytywne nastawienie.
• Poszukać dodatkowego źródła przychodów - praca „po godzinach” szybko podreperuje budżet, ale szybko przełoży się też na poczucie przemęczenia i wypalenia.

Każde z tych rozwiązań będzie miało swoje wady i zalety i wiązało się z pewnym stresem i ryzykiem. Oszacuj, na jaki krok jesteś najlepiej przygotowany albo możesz się przygotować w ciągu najbliższych miesięcy. Odpowiedz sobie na pytania:

• Czy muszę podnosić lub rozszerzać swoje kwalifikacje?
• Czy mam pomysł, który mogę skutecznie zmonetyzować?
• Czy mam sposobność, by uzyskiwać dochód pasywny?
• Czy jestem w finansowej gotowości do pozostawania przez jakiś czas bez pensji?

Jeśli powyższe postanowienia wydały Ci się ciekawe i warte wdrożenia, ale obawiasz się, że braknie Ci konsekwencji, by przy nich wytrwać, zajrzyj do naszej starszej publikacji, w której podpowiadamy, jak poradzić sobie z tym częstym problemem. 

BIBLIOGRAFIA:

https://www.investopedia.com/articles/pf/06/newyear.asp

https://www.forbes.com/sites/cicelyjones/2023/12/17/5-year-end-financial-resolutions-to-consider/?sh=45c494ea7122

https://www.cbsnews.com/news/smart-new-years-money-resolutions-to-make-for-2024/

https://subiektywnieofinansach.pl/lista-twoich-finansowych-postanowien-noworocznych/